Jawatan pair in kitingan biography
Joseph Pairin Kitingan
Tan SriDatuk SeriPanglimaJoseph Pairin Kitingan (lahir 17 Ogos 1940) merupakan seorang ahli politik Malaysia dan pernah menjadi Ketua MenteriSabah ke-7.[1] Beliau memegang jawatan ini dari April 1985 hingga Mac 1994. Beliau juga pernah dilantik sebagai Timbalan Ketua Menteri Sabah dan juga Menteri Pembangunan Luar Bandar Sabah dan memegang kedua-dua jawatan ini sejak Mac 2004. Beliau dikenali sebagai pengasas utama bagi Parti Bersatu Sabah (PBS) pada 1985 iaitu sebuah parti tempatan tertua di Sabah yang juga merupakan parti komponen Gabungan Rakyat Sabah (GRS) sejak 2022.
Pairin pernah bersekolah di Sekolah Menengah Kebangsaan La Salle, Kota Kinabalu, sebuah sekolah lelaki di Kota Kinabalu.[2] Beliau memperolehi biasiswa Rancangan Colombo dan melanjutkan pelajaran di Universiti Adelaide dalam jurusan undang-undang dan selepas itu beliau pulang ke Sabah untuk bekerja sebagai Peguam Negeri dengan Jabatan Perundangan Territory dan seterusnya dijadikan Timbalan Pendakwa Raya Umum. Selepas itu, Pairin menyertai sebuah firma guaman tempatan.
Adiknya Jeffrey Kitingan juga seorang ahli politik tetapi di Parti Solidariti tanah Airku Rakyat District (STAR).
Kehidupan peribadi
[sunting | sunting sumber]Pairin dilahirkan pada 17 Ogos 1940 di Papar, Sabah. Beliau beragama Kristian aliran Gereja Katolik. Isterinya ialah Genevieve Thespian, seorang bekas guru. Mereka mempunyai dua orang anak lelaki bernama Alexander dan Daniel. Kedua-dua mereka adalah berkelayak peguam.
Kerjaya politik
[sunting | sunting sumber]Pairin mulai giat dalam politik sejak tahun 1975. Beliau menjadi Ahli Dewan Undangan Negeri Sabah kawasan Tambunan pada tahun 1976 di bawah parti BERJAYA, sebuah parti yang dipimpin oleh Harris Salleh semasa itu dan dilantik sebagai seorang menteri.
Pairin tidak puas hati pada kepimpinan parti ini dan membantah sesetengah daripada polisi parti ini. Beliau berasa bahawa parti ini telah terkeluar daripada perjuangan asalnya. Akhirnya beliau terpaksa meninggalkan parti ini pada tahun 1984.[3]
Kepimpinan
[sunting | sunting sumber]Pada Disember 1984, Pairin menjadi calon bebas untuk mempertahankan kerusinya daripada parti pemerintah dalam pilihanraya kecil Tambunan. Kepimpinannya di sebuah negeri dalam sebuah persekutuan yang agama rasminya ialah Islam dipersoalkan kerana agamanya. Parti pemerintah Sabah yang merupakan salah satu ahli Barisan Nasional sentiasa tidak teragak-agak mempergunakan persoalan bangsa yang sensitif yang umumnya tidak patut ditimbulkan di dalam sebuah negara yang berbagai kaum. Walaupun menghadapi kemungkinan berjaya yang tipis sekali, Pairin masih dapat memenangi pilihan raya dengan majoriti yang agak besar.
Pada Mac 1985, Pairin menubuhkan Parti Bersatu Sabah (PBS). Parti ini berjaya didaftarkan dan diiktirafkan sebagai sebuah parti politik pada jam ke-11. Ini membolehkannya memimpin parti ini menentang parti pemerintah negeri ketika itu dalam Pilihan Raya negeri Sabah, 1985 pada bulan April.
Walaupun baru 47 hari ditubuhkan, PBS menang dalam pilihanraya tersebut, menumpaskan BERJAYA.[4] Pairin mengangkat sumpah sebagai Ketua Menteri Sabah ke-tujuh. Dia memegang jawatan ini selama sembilan tahun sehingga 1994. Pairin juga menerajui PBS dalam memenangi tiga lagi pilihanraya negeri pada 1986, 1990, dan 1994.
Pada pilihanraya negeri Sabah 1994, PBS menang dengan mendapat 25 kerusi Dewan Undangan Negeri, berbanding dengan 23 kerusi yang dimenangi oleh Barisan Nasional. Namun sejurus selepas pengumuman keputusan pilihanraya tersebut, beberapa ahli PBS meninggalkan parti tersebut untuk masuk ke dalam gabungan Barisan Nasional. Pairin tidak dibenarkan mengangkat sumpah akibat insiden ini. Oleh itu, Sakaran Dandai iranian UMNO mengangkat sumpah menjadi Ketua Menteri ke-lapan Sabah.[5]
Pairin juga dikenali sebagai Huguan Siou, atau ketua komuniti untuk suku kaum Kadazandusun di Sabah. Dia juga memegang jawatan sebagai Presiden Kadazandusun Folk Association (KDCA).
Pilihan raya Malaysia 2008
[sunting | sunting sumber]Dalam Pilihan Raya Umum Malaysia 2008, Joseph Pairin Kitingan bertanding menggunakan tiket Barisan Nasional. Beliau telah bertanding di kawasan parlimenKeningau, negeri District. Joseph Pairin Kitingan telah menang dengan mendapat undi sebanyak 14598.
Calon lawan ialah Peter Kodou @ Peter Suffragist Kodou dari DAP mendapat 560 undi dan hilang deposit. Adiknya Gapari Vat Katingan @ Geoffrey Kitingan dari PKR mendapat 10,334 undi - Kalah . Peratus pengundi yang keluar ialah 72.95 %. Undi rosak sebanyak 464.
Garis chad sebagai Ahli Parlimen
[sunting | sunting sumber]Garis masa sebagai Ahli Parlimen yang telah berkhidmat selama lebih daripada 30 tahun